ژنيكوماستي چيست؟
همشهري آنلاين: ژنيكوماستي (gynecomastia) به معناي بزرگ شدن بيش از حد پستان در مردان است. اين نوع بزرگي پستان بيشتر ناشي از رشد كردن بافت غددي پستان است نه زيادي بافت چربي به علت چاق شدن.
اين عارضه ممكن است در يك يا هر دو پستان رخ دهد و با ايجاد توده كوچكي زير نوك پستان مردان آغاز مي‌شود كه ممكن است حساس هم باشد.
ژنيكوماستي در حين بلوغ در پسران نوجوان ناشايع نيست و معمولا در طول چند ماه خود به خود برطرف مي‌شود.
بزرگ شدن پستان در نوزادان هم ممكن است رخ دهد و حتي با ترشح شير (گالاكتوره) همراه باشد. اين عارضه ممكن است براي چند هفته در طول دوره نوزادي به طول انجامد، اما ندرتا ممكن است تا 2 سالگي هم طول بكشد.
علل ژنيكوماستي
آندروژنها، هورمون‌هايي هستند كه خصوصيات مردانه، مانند رشد مو‌هاي بدن، افزايش حجم عضلات، و كلفت شدن صدا را ايجاد مي‌كنند. استروژن‌ها هورمون‌هايي هستند كه خصوصيات زنانه را ايجاد مي‌كنند. در بدن مردان علاوه بر آندروژنها، مقداري هورمون‌هاي استروژني نيز وجود دارد.
تغييرات در ميزان‌هاي اين هورمون‌ها، يا چگونگي پاسخدهي بدن به آنها ممكن است باعث بزرگ شدن پستان‌ها در مردان شود. بيش از نيمي از پسران در هنگام بلوغ ژنيكوماستي پيدا مي‌كنند.
علل ديگري كه ممكن است ژنيكوماستي ايجاد كنند، شامل اين مواردند:
سالمندي.
شيمي درماني براي سرطان.
بيماري مزمن كبدي.
مصرف هورمون‌هاي استروئيدي آنابوليك براي افزايش قدرت و حجم عضلات.
قرارگيري در معرض هورمون‌هاي استروژني.
نارسايي كليه و دياليز.
مصرف ماري‌جوانا (يا حشيش).
درمان هورمونيسرطان پروستات.
پرتودرماني براي تومورهاي بيضه.
عوارض جانبي برخي از داروها (مانند كتوكونازول، اسپيرونولاكتون، مترونيدازول، سايمتيدين).
كمبود هورمون مردانه تستوسترون.
در موارد نادري ژنيكوماستي ممكن است به علت نقائص ژنتيكي، پركاري تيروئيد يا سرطان پستان رخ دهد.
سرطان پستان در مردان نادر است. نشانه‌هايي كه ممكن است بيانگر وجود سرطان پستان در مردان باشد، شامل اين موارد مي‌شود:
رشد پستان به صورت يك طرفه.
توده سفت يا سخت در پستان كه در لمس كردن چسبيده به بافت‌هاي زيرين احساس مي‌شود.
زخم پوستي روي پستان.
ترشح خوني از نوك پستان.
در صورتي كه بزرگي پستان در شما همراه با حساسيت و درد است، مي‌‌توانيد از كمپرس سرد يا داروهاي مسكن براي درمان استفاده كنيد.
كي بايد به پزشك مراجعه كرد؟
در صورتي كه اين علائم را هم داريد، به پزشك مراجعه كنيد:
وجود تورم، درد، بزرگي در يك يا هر دو پستان.
داشتن ترشح خوني يا ترشح تيره‌رنگ از نوك پستان.
بروز زخم پوستي بر روي پستان.
احساس كردن توده سفت يا سخت در پستان.
توجه داشته باشيد كه بروز ژنيكوماستي در كودكاني كه به سن بلوغ نرسيده‌اند، هميشه نياز به بررسي پزشك دارد.
كارهايي كه پزشك انجام مي‌دهد
پزشك ضمن پرسيدن از سابقه بيماري‌ها و علائم شما و انجام معاينه جسمي ممكن است آزمايش‌هايي را بررسي وجود بيماري‌هايي معين تجويز كند، ازجمله: آزمايش هورموني، سونوگرافي پستان، آزمايش كاركرد كبد و كليه و ماموگرافي.
در صورتي كه علت زمينه‌سازي يافت شود، درمان در جهت رفع اين علت خواهد بود. پزشك ممكن است همه داروهايي را ممكن است باعث بزرگ شدن پستان در مردان شود، مورد توجه قرار دهد، و در صورتي كه شما يكي از آنها را مصرف مي‌كنيد، تغييراتي در رژيم دارويي شما ايجاد كند.
ژنيكوماستي در دوران بلوغ معمولا نيازي به درمان ندارد و خود به خود برطرف مي‌شود.
بزرگي پستان كه شديد و نامتقارن باشد و خود به خود برطرف نشود، ممكن است براي پسر نوجوانان بسيار ناراحت‌كننده باشد.
در موارد نادري ممكن است پزشك درمان هورموني براي مهار اثرات هورمون‌هاي استروژني يا جراحي براي كاهش حجم پستان را توصيه كند.
منبع: همشهري